Herstelfonds voor gedetineerden van start.

Vandaag gaat het Herstelfonds voor gedetineerden in Oost-Vlaanderen officieel van start in de Strafinrichting van Oudenaarde. Het Herstelfonds is een samenwerking tussen de FOD Justitie, de vzw Suggnomè, de Vlaamse overheid, de centra voor algemeen welzijnswerk en de Provincie Oost-Vlaanderen. Het Herstelfonds biedt de gedetineerde dader, zijn slachtoffer en de samenleving de mogelijkheid om samen tot een oplossing te komen voor een conflict. De gedetineerde kan via vrijwilligerswerk geld verdienen voor zijn slachtoffer en geeft zo het signaal dat hij zijn verantwoordelijkheid wil opnemen. Tijdens de pilootfase van het Herstelfonds voor gedetineerden in Oost-Vlaanderen is het beheer in handen van de vzw Suggnomé. Later zal de Provincie Oost-Vlaanderen het beheer overnemen.

Het herstelfonds voor gedetineerden kadert binnen het concept van het Herstelrecht. Bedoeling is de dader van een misdrijf, zijn slachtoffer en de samenleving samen tot een oplossing voor een conflict te brengen. In het kader van ‘herstelgerichte detentie’ wordt aan de gedetineerden tijdens de laatste 10 jaar van hun straf gevraagd om hun verantwoordelijkheid op te nemen tegenover hun slachtoffers. Allerlei programma’s binnen de gevangenismuren bieden hen de kans om rond het slachtoffer en ‘herstel’ na te denken. Door het beperkt inkomen tijdens de opsluiting ontbreekt het de veroordeelde gedetineerden echter vaak aan mogelijkheden om daadwerkelijk iets voor hun slachtoffer te doen. De materiële, financiële vergoeding, voor vele slachtoffers een uiting van erkenning en respect, blijft daardoor uit.

Via het Herstelfonds kan het idee van herstelrecht in de praktijk worden omgezet. De gedetineerde krijgt de kans om zijn verantwoordelijkheid tegenover zijn slachtoffer op te nemen. Het slachtoffer kan constructief zijn stem uitbrengen bij het zoeken naar een maatschappelijk aanvaardbare oplossing. De samenleving – vertegenwoordigd door de organisaties die bereid zijn om gedetineerden in hun vrijwilligerswerking in te schakelen – levert een actieve bijdrage tot maatschappelijke herkadering en verwerking van criminaliteit.

Het slachtoffer krijgt via de bemiddeling de kans om vragen te stellen aan de dader en anderzijds kan het slachtoffer aan de dader duidelijk maken welk effect de feiten op hem en zijn omgeving hebben gehad. Verder krijgt het slachtoffer een deel van de schadevergoeding waar hij recht op heeft. Impliciet krijgt het slachtoffer via deze weg erkenning voor zijn slachtofferschap en een signaal dat de dader zijn verantwoordelijkheid wil opnemen. De dader krijgt de kans om een herstellend gebaar naar het slachtoffer te stellen. Hij kan bovendien, door vrijwilligerswerk te verrichten, zijn schade gedeeltelijk vergoeden. Doordat de vergoedingen in de gevangenis zeer klein zijn en arbeid er schaars is, lukt dit binnen de muren anders zeer moeilijk. Hij kan zich ook op een positieve manier inzetten voor een goed doel en op die manier een signaal geven naar de samenleving dat hij zijn verantwoordelijkheid wil opnemen. Dat alles kan een positief effect hebben op het zelfbeeld van de gedetineerde (zelfherstel).

Het Provinciebestuur engageert zich om de betrokkenen samen te brengen en helpt om een netwerk van tewerkstellende organisaties uit te bouwen. Het ontbreken van concrete bevoegdheden inzake justitie kan net een méérwaarde zijn om door iedereen als neutrale procesbegeleider te worden aanvaard. Het provinciebestuur is bovendien ondertussen zelf een belangrijke tewerkstellingsplaats geworden voor tal van mensen, zowel minderjarigen als meerderjarigen, die in het kader van prestaties voor het vereffeningsfonds, alternatieve sancties, autonome werkstraffen … op zoek zijn naar een tijdelijke tewerkstellingsplaats. Gedeputeerde Eddy Couckuyt: “Het herstelfonds is een mooi voorbeeld van hoe verschillende overheden en private organisaties samenwerken. De federale overheid zorgde voor het kader en voor de middelen om het fonds te spijzen. De Vlaamse overheid subsidieert de diensten die voor het herstelgericht aanbod instaan en erkent verschillende diensten op het snijvlak van welzijn en justitie. De provincies concentreren zich op de uitbouw van het netwerk dat het herstelfonds draagt en voor de eerste contacten met potentiële tewerkstellende organisaties”.