Op 2 januari 2010 zijn drie jonge onderzoekers met de UGent onderwaterrobot ‘Genesis’ naar Antarctica vertrokken. Daar zullen ze in het kader van een grootschalig internationaal project de zeebodem onderzoeken in een gebied dat pas sinds 2002 bereikbaar geworden is als gevolg van het afbreken van de Larsen B-ijsplaat. De Gentse onderzoekers willen nagaan wat de gevolgen zijn van deze ingrijpende gebeurtenis voor de ecosystemen op de zeebodem. Onderzoekers Lieven Naudts, Katrien Heirman en Dries Boone van het Renard Centre of Marine Geology vertrekken voor 2 maanden naar Antarctica. Ze gaan in Punta Arenas (Chili) aan boord van de Amerikaanse onderzoeksijsbreker Nathaniel B. Palmer om deel te nemen aan wat één van de meest prestigieuze expedities van de laatste jaren lijkt te worden: het Larissaproject.
Het Larissa project zal vanuit verschillende invalshoeken de snelle en indrukwekkende veranderingen bestuderen die zich in de voorbije jaren hebben voorgedaan in de regio van de Larsen ijsplaat, deel uitmaakt van het Antarctische Schiereiland. In 2002 is een deel ervan in amper 6 weken in duizenden stukken gebroken en totaal uiteengevallen. Het gaat om een sector met een oppervlakte van 3.250 km² en een dikte van gemiddeld 220 meter. Algemeen wordt aangenomen dat de desintegratie een rechtstreeks gevolg is van de opwarming van onze planeet, die zich laat voelen in dit deel van Antarctica. Vermoedelijk is dit nog maar het begin van de veranderingen die de Antarctische ijskap de komende decennia zal ondergaan. Verschillende toponderzoekers nemen deel aan het Larissa project. Het project en de expeditie worden hoofdzakelijk gefinancierd door de US National Science Foundation (NSF) en het US Antarctic Programme (USAP). De Belgische deelname wordt gesteund door BELSPO in het kader van het HOLANT project.
De desintegratie van de Larsen B ijsplaat heeft een groot stuk zeebodem toegankelijk gemaakt voor onderzoek. De Gentse wetenschappers werden als enige niet-Amerikanen uitgenodigd voor de expeditie. Ze zullen de zeebodem bestuderen met de Genesis, de onderwaterrobot van de UGent. De robot is een Remotely-Operated Vehicle (ROV) waarmee de zeebodem tot een waterdiepte van 1400 m in beeld en in kaart gebracht kan worden. Genesis kan verschillende soorten metingen verrichten en zelfs monsters nemen. Het team zal onderzoeken hoe en hoe snel de ecosystemen op de zeebodem gereageerd hebben op de ingrijpende verandering in hun milieu. Ze zullen zich in het bijzonder toespitsen op de ecosystemen die voordien hun energie putten uit de chemische omzetting van methaan uit de zeebodem, in zogenaamde cold seeps. Toen de ijsplaat nog intact was, was de omgeving eronder zuurstofarm, terwijl de ecosystemen er nu geconfronteerd worden met de aanvoer van zuurstofrijk water.
Lieven Naudts is assistent aan de Vakgroep Geologie en Bodemkunde. De geologische karakterisatie van cold seeps en de manier waarop ze functioneren vormen het onderwerp van zijn doctoraatsonderzoek. Hij is dan ook de seep-specialist van het team. De data van zijn onderzoek zijn vooral afkomstig uit cold seeps uit de Zwarte Zee, uit het Baikalmeer en van de continentale helling van Nieuw Zeeland. Het Antarctische luik, dat er met deze expeditie op de valreep bijkomt, betekent voor zijn onderzoek de kers op de taart. Katrien Heirman is FWO aspirant en is de paleoklimaatexpert van het team. Ze verricht voor haar doctoraat onderzoek naar de evolutie van het klimaat in de zuidelijke hemisfeer, met studies op de Kerguelenarchipel in de Indische Oceaan, op Oost-Antarctica en in zuidelijk Chili. Deelname aan deze expeditie is voor haar een jeugddroom die uitkomt. Dries Boone is industrieel ingenieur van opleiding en sinds een paar jaar ROV-ingenieur en -piloot. Hij kent de Genesis door en door en heeft samen met een aantal collega’s van de onderzoeksgroep RCMG de robot klaargestoomd voor deze zending die absoluut een logistieke uitdaging genoemd mag worden. Om hun ervaringen op de ijsbreker Nathaniel B Palmer te delen hebben de jonge UGent-onderzoekers de website http://www.poolwijs.ugent.be opgericht. Daar bloggen ze over het project, over hun werk en over de ervaringen van elke dag. Bezoekers kunnen vragen stellen over het onderzoek, het werk en het leven aan boord van een Amerikaanse onderzoeksijsbreker.
Hun belevenissen zullen ook op de voet te volgen zijn via twitter op http://twitter.com/ROV_Suzee.
De hele expeditie wordt ook gevolgd door de National Geographic Society: www.nationalgeographic.com.
Algemene informatie over het Larissa-project is te vinden op de projectwebsite: www.hamilton.edu/news/exp/larissa.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.